نظامی گنجوی، مانند بیشتر استادان ایران باستان دانش های روزگار خود را آموخته بود. او در علم عرفان، ادبیات، عربی و اخلاق، به درجات بالایی رسیده بود.
او درباره دانش اندوزی خود گفته است: به بازی نبردم جهان را به سر- كه شغلی دگر بود جز خواب و خور نخفتم شبی شاد بر بستری- كه نگشادم آن شب ز دانش دری این بیت ها نشان می دهد كه این شاعر و دانشمند ...